Την αντίθεση του ΚΚΕ στο νομοσχέδιο του υπ. Δικαιοσύνης που εισάγει αλλαγές στους κώδικες Πολιτικής και Ποινικής Δικονομίας και στον Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων, εξέφρασε η Μαρία Κομνηνάκα, βουλευτής του ΚΚΕ.
Μιλώντας στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής, σημείωσε μεταξύ άλλων ότι και αυτό το σχέδιο νόμου εντάσσεται στο “νέο δικαστικό χάρτη” της χώρας, που εντάσσεται στο δόγμα «δικαιοσύνη – παράγοντας εμπιστοσύνης στις επενδύσεις» και το ΚΚΕ από την πρώτη στιγμή είχε αντιταχθεί και αποκαλύψει.
Όπως τόνισε, αποτέλεσμα της ασκούμενης πολιτικής και στο συγκεκριμένο τομέα «είναι πως οι εργαζόμενοι και οι βιοπαλαιστές βλέπουν να ορθώνονται όλο και μεγαλύτερα οικονομικά και δικονομικά εμπόδια, οι υποθέσεις τους συνεχίζουν να βαλτώνουν για χρόνια, ενώ αντιμετωπίζουν όλο και πιο εχθρική νομοθεσία. Την ίδια ώρα, οι επιχειρηματικοί όμιλοι απολαμβάνουν όλο και πιο ευνοϊκή μεταχείριση στις υποθέσεις τους».
Κατήγγειλε πως το άρθρο 46 του νομοσχεδίου διευρύνει τη δυνατότητα ορισμού συμβολαιογράφων ως υπαλλήλων πλειστηριασμού για να διευκολυνθούν ακόμα περισσότερο τα κοράκια των funds και να προχωρούν οι πλειστηριασμοί της λαϊκής κατοικίας, χωρίς καθυστερήσεις. Επίσης, στο άρθρο 45 ικανοποιείται ένα ακόμα κεντρικό αίτημα των κορακιών και μεγάλων εταιρειών που συγκεντρώνουν ακίνητα, όπως τουριστικές και κτηματομεσιτικές εταιρείες, airbnb, που θα αποκτούν πλήρη εικόνα των ακινήτων που θέλουν ν’ αποκτήσουν πριν τον πλειστηριασμό.
Αναφέρθηκε ακόμα στις δυσμενέστατες συνέπειες στους δικαστικούς υπαλλήλους που, εκτός των τεράστιων ελλείψεων σε οργανικές θέσεις και σε κτιριακές υποδομές που είχαν να αντιμετωπίσουν, τώρα έρχεται να προστεθεί και το μπάχαλο με τη μεταφορά των γραμματειών, των αρχείων των καταργούμενων δικαστηρίων κ.α.
Καταλήγοντας, ανέφερε πως το ΚΚΕ θα καταψηφίσει το συγκεκριμένο νομοσχέδιο επί της αρχής.
Ολόκληρη η τοποθέτηση της Μ. Κομνηνάκα:
«Να ευχηθώ και εγώ καλή δύναμη για τη νέα κοινοβουλευτική περίοδο, δύναμη που θα χρειαστούμε όχι μόνο εντός, αλλά και εκτός Κοινοβουλίου, γιατί δεν ήταν ένα πολύ ευοίωνο καλοκαίρι.
Από την πρώτη στιγμή της σχετικής συζήτησης για την προώθηση του λεγόμενου νέου δικαστικού χάρτη της χώρας το Κ.Κ.Ε. αποκάλυψε τον πραγματικό χαρακτήρα των αλλαγών και την αντιλαϊκή τους κατεύθυνση. Είχαμε μάλιστα από καιρό προειδοποιήσει για τα μέτρα αυτά που περιγράφονταν γλαφυρά στην περιβόητη έκθεση Πισσαρίδη κάτω από το γνωστό πλέον δόγμα για μια δικαιοσύνη παράγοντα εμπιστοσύνης στις επενδύσεις.
Το συζητούμενο νομοσχέδιο εισάγει μια σειρά αλλαγές στους Κώδικες Πολιτικής, Ποινικής Δικονομίας, καθώς και στον Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων σε εναρμόνισή τους με το ν.5108/2024 που προβλέπει την κατάργηση των Ειρηνοδικείων. Οι προωθούμενες αλλαγές υπηρετούν στην πραγματικότητα αυτό το συνολικότερο σχεδιασμό. Μπορεί να μοιάζουν απλά νομοτεχνικές προσαρμογές που δικαιολογούνται μέσα στο νέο πλαίσιο, όμως δεν είναι ακριβώς έτσι. Ακόμα και το μέγεθος των αλλαγών σε όλο το εύρος των Κωδικών φανερώνει τον εκτεταμένο χαρακτήρα τους και ότι στην πραγματικότητα διαμορφώνεται ένα συνολικά εντελώς νέο τοπίο στον τρόπο της απονομής της αστικής δικαιοσύνης.
Αναφερόμενος σκοπός του νομοσχεδίου και για τους τρεις Κώδικες λέτε ότι είναι η συμβολή στην επιτάχυνση της απονομής της δικαιοσύνης, η βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους πολίτες, ιδίως με την αποφυγή της καθυστέρησης των δικαστικών αποφάσεων και άλλα τέτοια εύηχα, αλλά εκτός πραγματικότητας.
Η αλήθεια είναι ότι με το συγκεκριμένο νόμο και τον νέο δικαστικό χάρτη που διαμορφώθηκε έχετε προκαλέσει ως Κυβέρνηση ένα πραγματικό αλαλούμ, να μου επιτραπεί η έκφραση, με αρνητικές συνέπειες στο λαϊκό κόσμο που έχει υποθέσεις στα δικαστήρια και βεβαίως στους δικηγόρους, δικαστικούς υπαλλήλους και δικαστές. Γιατί, αντίθετα με όσα ισχυρίζεστε οι εργαζόμενοι και οι βιοπαλαιστές βλέπουν να ορθώνονται όλο και μεγαλύτερα οικονομικά, δικονομικά και πρακτικά εμπόδια στην πρόσβασή τους στη δικαιοσύνη. Οι υποθέσεις τους συνεχίζουν να βαλτώνουν για χρόνια, αντιμετωπίζουν μια όλο και πιο εχθρική γι’ αυτούς νομοθεσία.
Αντίθετη βέβαια είναι η εικόνα για ισχυρούς επιχειρηματικούς ομίλους, για διάφορους μεγαλοσχήμονες, που απολαμβάνουν πράγματι όλο και πιο ευνοϊκή μεταχείριση στις υποθέσεις τους, που διεκπεραιώνονται κατά προτεραιότητα, διαμορφώνεται γι’ αυτούς ένα ευνοϊκό νομοθετικό πλαίσιο, ένα φιλικό δικαστικό περιβάλλον, που υπηρετεί βεβαίως τις κερδοφόρες επενδύσεις τους.
Είναι άλλωστε χαρακτηριστική των προτεραιοτήτων σας η ρύθμιση του άρθρου 46 του νομοσχεδίου, που διευρύνει τη δυνατότητα ορισμού συμβολαιογράφων ως υπαλλήλων πλειστηριασμού, ακόμα και όμορης του τόπου εκτέλεσης περιφέρειας ή ακόμη και της πρωτεύουσας της χώρας, για να διευκολύνετε ακόμα περισσότερο τα «κοράκια» των τραπεζών και των funds, για να μπορούν να ξεπεράσουν και την όποια προθυμία μπορεί να υπάρχει ενδεχομένως σε συμβολαιογράφους σε μικρές κοινωνίες να προχωρήσουν τους πλειστηριασμούς, αλλά και να αποφεύγονται όσο γίνεται, με τη δυσκολία της ενημέρωσης κ.λπ., κινητοποιήσεις αλληλεγγύης που εκφράζονται, προκειμένου να διενεργούνται απρόσκοπτα και χωρίς καθυστερήσεις οι πλειστηριασμοί της λαϊκής κατοικίας.
Όπως, βεβαίως, και στο άρθρο 45 που ικανοποιείται ένα ακόμα κεντρικό αίτημα των «κορακιών» μεγάλων εταιρειών που συγκεντρώνουν ακίνητα μέσω των πλειστηριασμών, όπως κτηματομεσιτικές, τουριστικές, Airbnb και λοιπά. Έτσι πριν από τον πλειστηριασμό θα διαμορφώνεται η πλήρης εικόνα για το φιλέτο που λαχταρά το κάθε «κοράκι» να αποκτήσει με πολεοδομικές άδειες, τοπογραφικά, κατόψεις και λοιπά.
Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι είχαν γεμίσει το προηγούμενο διάστημα οι οικονομικές σελίδες των εφημερίδων με σχετική αρθρογραφία για την άρση των διαφόρων προσκομμάτων στην ευόδωση των πλειστηριασμών με αναφορές σε συγκεκριμένα μάλιστα στοιχεία των ακινήτων δήθεν στο όνομα πάντα του ελέγχου τυχόν αυθαιρεσιών. Τα ίδια τα δικαστήρια λειτουργούν, όπως απροκάλυπτα πλέον διακηρύσσεται και νομοθετείται στο πλαίσιο της γνωστής αντιλαϊκής λογικής του κόστους οφέλους που παραγκωνίζει στην παραβατικότητα τις λαϊκές ανάγκες.
Με την κατάργηση των Ειρηνοδικείων και γενικότερα με το νέο Δικαστικό Χάρτη ταλαιπωρείτε και καθυστερείτε ακόμα περισσότερο τον κόσμο που προσφεύγει ή εμπλέκεται δικαστικά. Με τους επαναπροσδιορισμούς των υποθέσεών του τον επιβαρύνετε οικονομικά και υποβαθμίζετε την ποιότητα της όποιας δικαστικής προστασίας του στο υπάρχον σύστημα.
Είναι χαρακτηριστικό ακόμα τα άρθρα που αφορούν τα παράβολα των ενδίκων μέσων και της ανακοπής ερημοδικίας, όπου επιβεβαιώνεται περίτρανα η κριτική που σας ασκούσαμε κατά την ψήφιση του νέου Δικαστικού Χάρτη για τη συνολική αύξηση του κόστους στις διαδικασίες.
Γιατί διατηρείτε διάκριση με τα χαμηλότερα παράβολα της παλιάς αρμοδιότητας των ειρηνοδικείων ανάλογα με το ύψος της διαφοράς; Άλλωστε αυτό το κριτήριο διατρέχει σε πολλά σημεία τις προωθούμενες ρυθμίσεις για τις νέες αρμοδιότητες.
Βέβαια, όπως ήταν αναμενόμενο και επιτάσσουν τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα και οι φορείς τους που πιστά υπηρετείτε και εσείς, όπως έκαναν και οι προηγούμενοι και του ΣΥΡΙΖΑ και του ΠΑΣΟΚ και άλλα αστικά κόμματα που, βεβαίως, σήμερα διαμαρτύρονται, αυτές οι αλλαγές είναι η αρχή για το ξήλωμα του πουλόβερ της διάρθρωσης των δικαστηρίων της χώρας, αφού μετά τη λεγόμενη ενοποίηση του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας και την κατάργηση των Ειρηνοδικείων δρομολογείται σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βάθος χρόνου η κατάργηση και οι συγχωνεύσεις σε Πρωτοδικεία, Εφετεία κ.λπ..
Στους δικηγόρους, μικρούς αυτοαπασχολούμενους και μισθωτούς, ιδιαίτερα της Αττικής έχετε προκαλέσει πραγματικά σοβαρή ταλαιπωρία και αναστάτωση τόσο στη μεταβατική φάση όσο θα ακολουθήσει και στη συνέχεια, αφού πραγματικά θα αναγκαστούν να διακτινίζονται για να ανταπεξέλθουν στις ανάγκες της εκδίκασης των υποθέσεων σε περισσότερα Πρωτοδικεία προς όφελος φυσικά των ισχυρών δικηγορικών εταιρειών που διαθέτουν το κατάλληλο προσωπικό και την υποδομή για να ανταπεξέλθουν σε αυτές τις συνθήκες.
Δεν διασφαλίσατε ούτε καν την έγκαιρη και αξιόπιστη ειδοποίηση των διαδίκων και των δικηγόρων για τον τόπο εκδίκασης των υποθέσεών τους με ορατό τον κίνδυνο της ερημοδικίας και της απώλειας των δικαιωμάτων τους και τους αφήνετε πραγματικά να ψάχνουν μόνοι τους πελαγοδρομώντας ανάμεσα στις διατάξεις.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ σε λίγες ημέρες ξεκινάει το νέο δικαστικό έτος δεν έχει εκδοθεί ακόμα απόφαση για το σε ποια κτίρια και αίθουσες θα εκδικαστούν οι διάφορες υποθέσεις των καταργούμενων Ειρηνοδικείων, ανάμεσά τους, κύριε Υπουργέ, ακόμα και του μεγαλύτερου Ειρηνοδικείου αυτού της Αθήνας.
Πραγματικά με μεγάλη ευθύνη σας μεταφέρουμε την τεράστια ανησυχία – για να μην πούμε απόγνωση – που επικρατεί στους δικηγόρους και στους εργαζόμενους πολίτες για το τι θα ισχύσει σε λίγες μέρες από σήμερα, για αυτό, βεβαίως, και καταλαβαίνουμε τη σπουδή σας να ολοκληρωθεί η ψήφιση του νομοσχεδίου, όμως είναι πολύ αργά και πολύ λίγα σε σχέση με αυτά που θα έπρεπε πραγματικά να νομοθετείτε.
Λίγο πριν από την έναρξη του δικαστικού έτους όλοι είναι σε αναμονή ακόμα και για τον τόπο εκδίκασης μιας υπόθεσης μέσα στον επόμενο μήνα και έχετε τεράστιες ευθύνες για αυτό το χάος που έχετε προκαλέσει.
Δυσμενέστατες είναι οι συνέπειες και για τους δικαστικούς υπαλλήλους. Στα τεράστια κενά σε οργανικές θέσεις, στις σοβαρές ελλείψεις σε κτιριακή και υλικοτεχνική υποδομή, ήρθατε, να προσθέσετε το μπάχαλο με τη μεταφορά των γραμματειών, των αρχείων, των καταργούμενων δικαστηρίων και πάει λέγοντας. Ειδικά στους δικαστές, με την κατάργηση των ειρηνοδικείων, πυροδοτήσατε μια αντιπαράθεση ανάμεσα σε πρωτοδίκες και πρώην ειρηνοδίκες με επίκεντρο τη μισθολογική και κυρίως βαθμολογική τους εξέλιξη και την κατάρτιση των δύο επετηρίδων της ειδικής και γενικής. Στην πραγματικότητα, δημιουργείτε πρωτοδίκες δύο ταχυτήτων. Μια αντιπαράθεση, που ενώ πράγματι αφορά σοβαρά ζητήματα, στην πραγματικότητα, σας βολεύει γιατί δρα αποπροσανατολιστικά αφού βγάζει από το κάδρο τις ευθύνες σας και τις ευθύνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι κατευθύνσεις είναι αυτές που επιβάλλουν την επίθεση στα επαγγελματικά δικαιώματα και τη ζωή και των ίδιων των δικαστών, ιδίως, των ειρηνοδικών τους οποίους είχατε φροντίσει και κατά την ψήφιση του αρχικού νόμου να δυσφημήσετε, για να μπορέσετε πιο εύκολα να περάσετε τις προωθούμενες αλλαγές.
Έρχεστε, λοιπόν, τώρα, με προσαρμογές της τελευταίας στιγμής – υποτίθεται – να διορθώσετε αυτό το μπάχαλο που δημιουργήσατε, αλλά, κατά τη γνώμη μας, αυτό το κάνετε σε ακόμα πιο προβληματική και αντιδραστική κατεύθυνση. Για παράδειγμα, με το άρθρο 64, υποβαθμίζεται η συμμετοχή των Δικαστικών Ενώσεων, των Δικηγορικών Συλλόγων, άλλων φορέων του χώρου της δικαιοσύνης στις αποφάσεις ίδρυσης κατάργησης συγχώνευσης δικαστηρίων, με την απλή υποβολή υπομνήματος ενώ διατηρείτε στο ίδιο άρθρο, τα απαράδεκτα οικονομικά κριτήρια για την αναγκαιότητα ύπαρξης ή μη ενός δικαστικού σχηματισμού.
Θα πούμε και πιο αναλυτικά στο κατά άρθρο συζήτηση, όμως, είναι ορισμένα που πραγματικά καταδεικνύουν το αντιδραστικό χαρακτήρα και αυτών των αλλαγών που έρχεστε υποτίθεται να επιλέξετε, για να βελτιώσετε το δικαστικό χάρτη. Για παράδειγμα, στο άρθρο 69, που προβλέπει τη δυνατότητα μετακίνησης για έκτακτους υπηρεσιακούς λόγους των δικαστικών υπαλλήλων σε παράλληλες και περιφερειακές έδρες του ίδιου νομού για το αναγκαίο χρονικό διάστημα των εκτάκτων αναγκών, με απόφαση της διεύθυνσης και του προϊσταμένου του δικαστηρίου, τι έρχεστε να κάνετε κύριε Υπουργέ; Ουσιαστικά, αυτό που αναγκαστήκατε να βγάλετε από την πόρτα μετά τις έντονες αντιδράσεις των δικαστικών υπαλλήλων κατά την ψήφιση του νόμου 5108/24 και το αποσύρατε υπό την πίεση των αντιδράσεων αυτών, το φέρνετε σήμερα από το παράθυρο με μια άλλη διατύπωση, που όμως δεν αλλάζει την ουσία. Δεν υπάρχει πραγματικά η παραμικρή μέριμνα για δικαιώματα εργαζομένων που εδώ και χρόνια δουλεύουν στον ίδιο τόπο, έχουν διαμορφώσει εκεί τη ζωή τους με το κριτήριο των εκτάκτων αναγκών για τον αόριστα οριζόμενο αναγκαίο χρόνο. Θα μετακινηθεί για παράδειγμα χιλιόμετρα μακριά από το σπίτι της μια μητέρα ανήλικων παιδιών; Σε αυτά τα ερωτήματα πως απαντάτε;
Στη συνέχεια, με το άρθρο 89, φέρνετε μια τουλάχιστον προβληματική και άδικη κατά τη γνώμη μας ρύθμιση, σύμφωνα με την οποία οι πρώην ειρηνοδίκες εντάσσονται σε ειδική επετηρίδα χωρίς δικαίωμα εξέλιξης μέχρι τη συνταξιοδότησή τους, αν και στην πραγματικότητα, θα προσφέρουν ίδιες υπηρεσίες με τους πρωτοδίκες και χωρίς να διασφαλίζεται, ότι, μετά τη συμπλήρωση 24 ετών υπηρεσίας οι πιο κάτω της Α σειράς θα λαμβάνουν τις αποδοχές του εφέτη. Δίνεται, βεβαίως, η δυνατότητα σε περίπτωση που κάποιος επιθυμεί να ενταχθεί στη γενική επετηρίδα των πρωτοδικών, μετά από ειδική επιλογή χωρίς να είναι καθόλου βέβαιο ότι θα επιλεγεί και ενώ προβλέπεται να περνάει επιμορφωτικά σεμινάρια, θα κατατάσσεται πάντα τελευταίος σε αυτήν την επετηρίδα. Επομένως, σχεδόν απίθανο μέχρι τη συνταξιοδότησή του να μπορέσει να φτάσει στο βαθμό του Προέδρου Πρωτοδικών.
Σημειωτέο, ότι τα επιμορφωτικά σεμινάρια που αρχικά είχαν προβλεφθεί για μια διετία, τελικά, συρρικνώνονται στους έξι μήνες, αφού, η έγνοια σας είναι αυτά να γίνουν για να εκταμιευθούν το 1,7 εκατομμύρια ευρώ. Αυτό περισσότερο σας ενδιαφέρει και όχι η πραγματική επιμόρφωση των δικαστών.
Επειδή αυτά θα πραγματοποιηθούν σε έξι μήνες και είναι υποχρεωτική η συμμετοχή όλων των Ειρηνοδικών, υπάρχουν ήδη προβλήματα που έχουν εντοπιστεί από συγκεκριμένες κατηγορίες, όπως για παράδειγμα οι γυναίκες Ειρηνοδίκες με άδεια κύησης, λοχείας, κ.λπ., εκείνες που βρίσκονται σε άδεια ανατροφής τέκνου, που δεν μπορούν να τη λάβουν αφού θα είναι υποχρεωμένες, έστω και διαδικτυακά, να παρακολουθούν αυτά τα σεμινάρια.
Πραγματικά λοιπόν, αν θέλετε να αναβαθμίσετε τη δικαιοσύνη, όπως ήδη σας είχαμε επισημάνει κατά τη συζήτηση του νόμου 5108, δεν μπορεί τέτοια αναβάθμιση να υπάρξει χωρίς άμεσες προσλήψεις για την κάλυψη όλων των κενών θέσεων σε δικαστικούς υπαλλήλους με μόνιμο προσωπικό, με πλήρη εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα, με σύγχρονο μισθολόγιο που ανταποκρίνεται στο σημερινό αυξημένο κόστος ζωής και τη συνθετότητα βεβαίως των καθηκόντων τους. Δεν μπορεί να μιλάμε για αναβάθμιση των δικαστικών υπηρεσιών, αν δεν προχωρήσετε στα συγκεκριμένα αιτήματα για την επαναφορά για παράδειγμα 13ου και 14ου μισθό στους δικαστικούς υπαλλήλους, με έγκαιρη και στο ακέραιο πληρωμή της υπερωριακής απασχόλησης. Πόσο μάλλον όταν ακόμη και αυτά τα ελάχιστα μέτρα ανακούφισης που σας είχαμε κατ’ επανάληψη, που οι ίδιοι οι εργαζόμενοι ζητούν, αναγνωρίζοντας τις ιδιαίτερες συνθήκες της δουλειάς τους και για τους οποίους καταθέσαμε δύο φορές το τελευταίο διάστημα Τροπολογία, προκειμένου να επαναφέρετε την πάγια μηνιαία αποζημίωση, το γνωστό επίδομα ειδικών συνθηκών, ακόμα και γι’ αυτό σφυρίζετε αδιάφορα. Ένα επίδομα βεβαίως που το είχε καταργήσει το 2011 η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, όπου με το ενιαίο μισθολόγιο στο δημόσιο κατακρεουργήθηκε όχι μόνο μισθός αλλά και όλα τα επιδόματα και λίγο μετά και τα δώρα εορτών. Περικοπές που στο ακέραιο δεν τήρησε και ο ΣΥΡΙΖΑ, αφαιρώντας μάλιστα από τη μισθολογική τους εξέλιξη και τη διετία 2016-2017.
Πραγματικός εκσυγχρονισμός της δικαιοσύνης δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς αποφασιστική βελτίωση της, σε πολλές περιπτώσεις της άθλιας κτιριακής και υλικοτεχνικής υποδομής που παραμένει. Αλήθεια, με την ευκαιρία θα θέλαμε κύριε Υπουργέ να μας πείτε τι έγινε, τι απέγινε το μεγαλεπήβολο σχέδιο που είχατε εξαγγείλει για το χτίσιμο του νέου δικαστικού μεγάρου της Αθήνας, στον χώρο πίσω από τον Άρειο Πάγο και το Εφετείο.
Και τέλος, πραγματική αναβάθμιση της δικαιοσύνης θα ήταν για παράδειγμα η ίδρυση ειδικών δικαστηρίων για εντοπισμένες κοινωνικές ανάγκες που χρήζουν πολλές φορές ιδιαίτερης μέριμνας, όπως τα οικογενειακά δικαστήρια, τη στιγμή που τα αποκρουστικά φαινόμενα ενδοοικογενειακής βίας συνεχώς πολλαπλασιάζονται. Ειδικά δικαστήρια για θέματα εργατικών ατυχημάτων, εγκλημάτων θα λέγαμε, επαγγελματικών ασθενειών και άλλα.
Όλα αυτά φυσικά δεν χωράνε στη λογική κόστους-οφέλους που πρεσβεύετε και εφαρμόζετε σε όλους τους τομείς της δικαιοσύνης. Γι’ αυτό λοιπόν και καταψηφίζουμε επί της αρχής το νομοσχέδιο και θα τοποθετηθούμε αναλυτικότερα στα άρθρα. Ευχαριστώ.»