Κυρίες και κύριοι δικαστές,
Ευχαριστούμε για την πρόσκληση και ευχόμαστε καλή επιτυχία στις εργασίες της Ετήσιας Τακτικής Γενικής Συνέλευσης της Ένωσής σας.
Η συνέλευσή σας πραγματοποιείται σε μια περίοδο όπου ο ελληνικός λαός βρίσκεται αντιμέτωπος με την εκτόξευση των τιμών στην Ενέργεια, στη στέγη και σε όλα τα είδη πρώτης ανάγκης, με την εργασιακή ζούγκλα, με περαιτέρω υποβάθμιση της κοινωνικής ασφάλισης, της πρόνοιας και της υγείας.
Αλλά και με μια ολομέτωπη επίθεση στα μορφωτικά δικαιώματα μαθητών και φοιτητών, με αιχμή το νομοσχέδιο που ετοιμάζεται να φέρει η κυβέρνηση για ίδρυση μη κρατικών – ιδιωτικών πανεπιστημίων, ένα νομοσχέδιο που έρχεται σε αντίθεση ακόμα και με το ίδιο το αστικό Σύνταγμα, με το άρθρο 16 αυτού.
Παράλληλα η κυβέρνηση επιχειρεί να αντιμετωπίσει τις δίκαιες διεκδικήσεις των εργαζόμενων, των φοιτητών, των αγροτών με απειλές και κλιμάκωση της καταστολής.
Αποκορύφωση του αυταρχικού κατήφορου της κυβέρνησης αποτελεί η απαράδεκτη, πρωτοφανής εισβολή των ΜΑΤ στη Νομική Σχολή του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, ο ξυλοδαρμός, η προσαγωγή και σύλληψη δεκάδων φοιτητών της Νομικής που παλεύουν για δημόσιες και δωρεάν σπουδές και για πτυχία με αξία, σαν να επρόκειτο για κοινούς εγκληματίες.
Την ίδια ώρα εξακολουθεί να μαίνεται ο ιμπεριαλιστικός πόλεμος ανάμεσα στο ΝΑΤΟ και τη Ρωσία στην Ουκρανία, ενώ το Ισραήλ συνεχίζει τη γενοκτονία του παλαιστινιακού λαού, έχοντας βάλει φωτιά στην ευρύτερη περιοχή, όπως αποδεικνύεται από τις συγκρούσεις ΗΠΑ και Βρετανίας με τους αντάρτες Χούθι στην Υεμένη.
Πραγματικός στόχος των αμερικανονατοϊκών δυνάμεων στην Ερυθρά Θάλασσα είναι ο έλεγχος αυτής της στρατηγικής σημασίας περιοχής, στο πλαίσιο των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, καθώς και ηστήριξη του κράτους-δολοφόνου του Ισραήλ.
Η ελληνική κυβέρνηση, με τη συνενοχή όλων των άλλων αστικών κομμάτων, στοιχίζεται στα σχέδια ΗΠΑ – ΝΑΤΟ – Ισραήλ και συμμετέχει και στα δύο ιμπεριαλιστικά πολεμικά μέτωπα, της Ουκρανίας και της Μέσης Ανατολής, εμπλέκοντας τον λαό μας σε μεγάλο κίνδυνο.
Μάλιστα έφτασε να διεκδικεί πρωταγωνιστικό ρόλο στην ευρωατλαντική αποστολή στρατιωτικών δυνάμεων στην Ερυθρά Θάλασσα.
Σκοπός της είναι η περιφρούρηση των κερδών των μεγάλων ελληνικών επιχειρηματικών ομίλων και των εφοπλιστών. Όμως, το θύμα θα είναι και πάλι ο ελληνικός λαός που θα βρεθεί στον κίνδυνο να γίνει στόχος αντιποίνων.
Κυρίες και κύριοι δικαστές,
Σε αυτές τις συνθήκες εκτυλίσσονται σχέδια αντιδραστικών, βαθιά ταξικών μεταρρυθμίσεων και στη Δικαιοσύνη.
Μεταρρυθμίσεις οι οποίες έχουν αποτυπωθεί τόσο στην Έκθεση της Επιτροπής Πισσαρίδη όσο και στο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και υλοποιούν κατευθύνσεις της Παγκόσμιας Τράπεζας και των διαφόρων επιτελείων της άρχουσας τάξης.
Η στόχευση των μεταρρυθμίσεων αυτών είναι διπλή: Από τη μια να θωρακιστεί το εκμεταλλευτικό σύστημα από κάθε αμφισβήτηση, με μεγαλύτερη ποινικοποίηση και καταστολή των εργατικών και λαϊκών αγώνων και από την άλλη να διαμορφωθεί ένα πλαίσιο λειτουργίας και απονομής της Δικαιοσύνης, με όρους που θα εξυπηρετούν την πιο γρήγορη, φιλική και αποτελεσματική για τους επιχειρηματικούς ομίλους διεκπεραίωση των υποθέσεών τους.
Ειδικότερα:
Προετοιμάζεται με εντατικούς ρυθμούς η υλοποίηση ενός νέου δικαστικού χάρτη στη λογική του κόστους – οφέλους.
Τις επόμενες μέρες θα τεθεί στη δημόσια διαβούλευση (και πρόθεση της κυβέρνησης είναι να έχει ψηφιστεί μέχρι τις αρχές Μαρτίου) το νομοσχέδιο για την κατάργηση ειρηνοδικείων και τη σταδιακή συγχώνευση -κατάργηση πολιτικών πρωτοδικείων και εφετείων.
Σε αμέσως επόμενη φάση θα επιχειρηθεί να υλοποιηθεί η διακηρυγμένη συγχώνευση – κατάργηση διοικητικών δικαστηρίων και η μετατροπή πολλών εξ αυτών σε τηλεματικά.
Η συρρίκνωση των δικαστηρίων, διακηρυγμένος στόχος της Παγκόσμιας Τράπεζας και του Ταμείου Ανάκαμψης, θα έχει ιδιαίτερα αρνητικές συνέπειες για τους εργαζόμενους και τα λαϊκά στρώματα, αφού θα δυσχεράνει ακόμη περισσότερο την προσβασιμότητά τους στα δικαστήρια, ιδίως της περιφέρειας.
Για τον λόγο αυτό τα σχέδια της κυβέρνησης ήδη προκαλούν σφοδρές αντιδράσεις τόσο από τον νομικό κόσμο όσο και από τον εργαζόμενο λαό στις περιοχές που αναμένονται να καταργηθούν δικαστήρια (αναφέρουμε ενδεικτικά τη Θήβα, το Αγρίνιο, την Αμαλιάδα).
Επιπλέον θα ευνοηθεί η συγκέντρωση της δικαστηριακής ύλης στα μεγάλα δικηγορικά γραφεία σε βάρος της πλειοψηφίας των μισθωτών και μικρών αυτοαπασχολούμενων δικηγόρων, αλλά και των λαϊκών στρωμάτων, αφού θα εκτοξευτεί περαιτέρω το κόστος της δίκης.
Δυσμενείς θα είναι οι συνέπειες και για τους δικαστές και τους εργαζόμενους στη Δικαιοσύνη. Μόνοι κερδισμένοι οι μεγάλοι επιχειρηματικοί όμιλοι που θα βλέπουν τις υποθέσεις τους να εκδικάζονται γρηγορότερα.
Επισημαίνουμε άλλωστε ότι ο νέος Κώδικας Οργανισμού Δικαστηρίων προβλέπει, μεταξύ άλλων, ως κριτήριο διατήρησης ενός δικαστηρίου το επίπεδο επιχειρηματικότητας της περιοχής.
Ένας άλλος πυλώνας μεταρρυθμίσεων αφορά στην οργάνωση και λειτουργία των δικαστηρίων, ιδίως στον τρόπο διοίκησής τους.
Μέσα από την εισαγωγή μεθόδων μάνατζμεντ, με κυρίαρχη και εδώ τη λογική κόστους – οφέλους, τα δικαστήρια θα τείνουν να προσομοιάζουν με πολυεθνικές επιχειρήσεις.
Προκειμένου να μην καθυστερεί η ροή των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης, τα μεγάλα δικαστήρια καλούνται αφενός να προτεραιοποιούν τις υποθέσεις που έχουν επενδυτικό ενδιαφέρον και αφετέρου να λειτουργούν ειδικά τμήματα για τις υποθέσεις που ενδιαφέρουν κυρίως τους στρατηγικούς επενδυτές. Τα οποία και θα στελεχώνονται από εξειδικευμένους δικαστές που θα έχουν τύχει επιμόρφωσης -καθόλου αταξικής και ουδέτερης φυσικά- σε ζητήματα οικονομικής θεωρίας.
Μάλιστα στο νομοσχέδιο που ετοιμάζει το Υπουργείο Δικαιοσύνης για την αναμόρφωση του δικαστικού χάρτη επιδιώκεται «ψαλίδισμα του αυτοδιοίκητου» των δικαστηρίων, καθόσον σειρά αρμοδιοτήτων που σήμερα ανήκουν στους προϊσταμένους αυτών θα ανατεθούν σε τεχνοκράτες, συνδεόμενους με το ΤΑ.Χ.ΔΙ.Κ.
Καθόλου τυχαία δεν είναι η συγκυρία της συγκεκριμένης παρέμβασης.
Η στόχευση είναι οι τεχνοκράτες αυτοί, με θεσμικό ρόλο στη διοίκηση των δικαστηρίων, να συντελέσουν στην υλοποίηση των αντιδραστικών κατευθύνσεων των πιο πάνω μεταρρυθμίσεων.
Την ίδια ώρα η πρόσβαση των εργαζόμενων και των λαϊκών στρωμάτων στη διοικητική δικαιοσύνη παραμένει δυσχερής, εξαιτίας του αυξημένου κόστους της διοικητικής δίκης και των πολύμορφων δικονομικών εμποδίων, όπως π.χ. η ενδικοφανής διαδικασία στις φορολογικές διαφορές.
Πάνω σε αυτή την κατάσταση προωθείται η λογική της εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών. Παράλληλα εμφανίζεται ως πανάκεια η εισαγωγή στη Δικαιοσύνη των σύγχρονων τεχνολογιών.
Ο ψηφιακός μετασχηματισμός του σημερινού αστικού κράτους, όμως, δεν καταργεί τους ταξικούς φραγμούς, παρά δημιουργεί επιπλέον δυνατότητες –μέσα από τη διαλειτουργικότητα των συστημάτων- για ενιαίο φακέλωμα του συνόλου των δεδομένων του κάθε πολίτη (από το ιατρικό του ιστορικό μέχρι την οικονομική του κατάσταση, τα χρέη του, τη συμμετοχή του σε απεργίες κλπ.) και για πολύπλευρη επεξεργασία και αξιοποίηση αυτών των στοιχείων.
Γιατί το κρίσιμο ζήτημα είναι ποιος και για ποιων τα συμφέροντα καθορίζει την ανάπτυξη, τον προσανατολισμό και την αξιοποίηση κάθε νέας τεχνολογίας.
Κι όπως τα «ψηφιακά ιατρικά ραντεβού» και η «ψηφιακή άυλη συνταγογράφηση» δεν αναβάθμισαν τις δημόσιες υπηρεσίες υγείας, έτσι και η εισαγωγή τηλεματικών και άλλων τεχνολογιών στη Δικαιοσύνη – σε μια πορεία και της Τεχνητής Νοημοσύνης – δεν θα αναβαθμίσουν την πρόσβαση των πολιτών σε αυτή, παρά θα αξιοποιηθούν για τη διασφάλιση της ταχύτερης υλοποίησης των μεταρρυθμίσεων (π.χ. επιλογή κατηγοριών υποθέσεων που θα δικάζονται με fast track διαδικασίες, επιλογή δικαστηρίων προς συγχώνευση/κατάργηση, έλεγχος επίτευξης των ποσοτικών στόχων, αξιολόγηση των δικαστών κλπ.).
Μέσα σε αυτό το κλίμα, καθόλου τυχαία, συνεχίζεται μια συντονισμένη άδικη επίθεση σ’ εσάς, τους δικαστές, φορτώνοντάς σας την ευθύνη για τις δυσλειτουργίες της Δικαιοσύνης.
Η επίθεση αυτή αποσκοπεί πρωτίστως να διαμορφωθεί το κατάλληλο κλίμα ώστε οι μεταρρυθμίσεις να νομιμοποιηθούν στη συνείδηση του λαού και να υλοποιηθούν χωρίς πολλές αντιδράσεις.
Εμείς, ως Κόμμα, όπως γνωρίζετε, έχουμε επανειλημμένα επισημάνει τις πολύμορφες αιτίες των προβλημάτων της Δικαιοσύνης και ιδίως της καθυστέρησης της απονομής της:
- Είναι, πρώτα απ’ όλα, οι νομοτελειακές αντιθέσεις του άδικου καπιταλιστικού συστήματος που αναπαράγουν πολλές και ολοένα πιο σύνθετες διαφορές.
- Είναι η υποχρηματοδότηση της Δικαιοσύνης, η υποστελέχωση σε προσωπικό και ιδίως σε δικαστικούς υπαλλήλους, η έλλειψη υποδομών, τα ακατάλληλα κτήρια,
- Η κακή νομοθέτηση.
Παράλληλα εντοπίζεται μια προσπάθεια χειραγώγησης των δικαστικών λειτουργών, μέσω θεσμοθέτησης διαφόρων μορφών διαρκούς δήθεν αξιολόγησης, οι οποίες, πέραν των άλλων, είναι δυνατό να επιδρούν στην εξέλιξή τους κατά παράκαμψη της επετηρίδας.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ο νέος Κώδικας Οργανισμού Δικαστηρίων έθεσε κριτήρια αξιολόγησης όπως π.χ. η συμμετοχή ή όχι του δικαστή σε επιμορφωτικά σεμινάρια ή η εξαφάνιση/αναίρεση των αποφάσεων που εξέδωσε κλπ.
Ενώ παράλληλα η έμφαση δίνεται στο ποσοτικό στοιχείο και στην ταχύτητα, σε βάρος της ποιότητας των αποφάσεων, και μάλιστα με την απειλή προσβλητικών κυρώσεων για την περίπτωση της μη τήρησης των προβλεπόμενων ασφυκτικών προθεσμιών έκδοσης απόφασης, με αποτέλεσμα την περαιτέρω εντατικοποίηση του έργου των δικαστών.
Κυρίες και κύριοι δικαστές,
Όπως έχουμε πολλές φορές επισημάνει και από αυτό το βήμα, ως Κόμμα έχουμε συγκεκριμένη άποψη για τον ρόλο που θεσμικά επιτελεί η Δικαιοσύνη στο σημερινό σύστημα, ο οποίος γίνεται ολοένα και πιο αντιδραστικός.
Ωστόσο, όπως επίσης έχουμε επανειλημμένα επισημάνει, δεν ταυτίζουμε τον θεσμό της Δικαιοσύνης και τον ρόλο του στο σύστημα με τους δικαστές, με όλους εσάς δηλαδή που εργάζεστε στον χώρο αυτό, και μάλιστα σε αντίξοες συνθήκες, και που αντιμετωπίζετε κι εσείς, όπως και όλος ο εργαζόμενος λαός, στον έναν ή τον άλλο βαθμό, τις συνέπειες της αντιλαϊκής πολιτικής.
Γι’ αυτό και διαχρονικά υποστηρίζουμε κάθε δίκαιο αίτημα του δικαστικού κλάδου, είτε αφορά τις αποδοχές σας, είτε τη χρηματοδότηση της Δικαιοσύνης, τις υποδομές, την επίλυση του κτηριακού προβλήματος.
Γνωρίζουμε ότι οι αποδοχές σας, όπως και όλων των εργαζόμενων στο Δημόσιο, άλλωστε, έχουν καθηλωθεί από την περίοδο της οικονομικής κρίσης, ενώ ο πληθωρισμός καλπάζει.
Οι ασήμαντες αυξήσεις που έδωσε η κυβέρνηση σε σας, όπως και στον υπόλοιπο δημόσιο τομέα, είναι σταγόνα στον ωκεανό και δεν υποκαθιστά τις απώλειες από την εκτόξευση του κόστους ζωής.
Υποστηρίζουμε το αίτημα του κλάδου σας για επαναφορά των δώρων και του επιδόματος αδείας, κάτι άλλωστε που διεκδικούμε και για τους όλους τους εργαζόμενους στο Δημόσιο.
Υποστηρίζουμε ακόμη το αίτημά σας για τη συμμετοχή των δικαστικών ενώσεων σε νομοπαρασκευαστικές επιτροπές, μια συμμετοχή που η κυβέρνηση αρνείται κυρίως γιατί επιθυμεί να προωθήσει χωρίς εσάς όλες τις αντιδραστικές μεταρρυθμίσεις στη Δικαιοσύνη.
Είμαστε αντίθετοι με την εντατικοποίηση του έργου σας και τις διατάξεις που επιφέρουν θεσμική υποβάθμισή σας.
Υποστηρίζουμε το δικαίωμα των συνταξιούχων δικαστών να ζητούν βελτίωση των συντάξεών τους, όπως άλλωστε κάνουμε με όλους τους συνταξιούχους στηρίζοντας μέσα και έξω από τη Βουλή το συνταξιουχικό κίνημα.
Μπαίνουμε πάντα μπροστά στη διεκδίκηση αύξησης της χρηματοδότησης της Δικαιοσύνης, βελτίωση των υποδομών, κάλυψη των κενών δικαστών και δικαστικών υπαλλήλων.
Κυρίες και κύριοι δικαστές,
Η πραγματικότητα επιβεβαιώνει, όπως πιστεύουμε, την εκτίμηση του ΚΚΕ για τον ξεπερασμένο χαρακτήρα του καπιταλιστικού δρόμου ανάπτυξης.
Σήμερα, η επιστημονική γνώση, η πρωτοφανής πρόοδος της τεχνολογίας και η εκτόξευση της παραγωγικότητας της εργασίας δεν αξιοποιούνται για να βελτιωθεί η θέση των εργαζομένων, για να μειωθεί ο χρόνος εργασίας, για να προστατευτεί αποτελεσματικά ο λαός από την πανδημία και τα φυσικά φαινόμενα. Χρησιμοποιούνται μόνο για να αυξηθούν τα κέρδη του μεγάλου κεφαλαίου.
Το ΚΚΕ προτείνει ως διέξοδο τον αγώνα για έναν ριζικά διαφορετικό δρόμο ανάπτυξης της χώρας μας, με αποδέσμευση από όλες τις αντιλαϊκές διακρατικές ενώσεις, όπου ο λαός θα είναι κυρίαρχος του πλούτου που παράγει και θα μπορεί σχεδιασμένα να οργανώνει και να αξιοποιεί τις τεράστιες παραγωγικές δυνατότητες της χώρας, την πρόοδο της επιστήμης και της τεχνολογίας, με κριτήριο τις δικές του σύγχρονες ανάγκες.
Όλο και μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού λαού προσεγγίζει θετικά την πρότασή μας. Πιστεύουμε ότι και εσείς οι δικαστές δεν έχετε κανέναν λόγο να εναντιωθείτε σε μια τέτοια προοπτική.
Με τις σκέψεις αυτές, ευχόμαστε και πάλι καλή επιτυχία στις εργασίες της Συνέλευσής σας.